Abuzimi seksual i të miturve: midis brishtësisë dhe indiferencës
Për të luftuar abuzimin seksual të të miturve, duhet të fillojmë nga konflikti midis asaj që përjeton fëmija dhe frikës ndaj botës së të rriturve.
Abuzimi seksual i fëmijëve është një nga format më ekstreme të dhunës në shoqërinë tonë. Dëmton zhvillimin fizik, psikologjik, emocional dhe shoqëror të fëmijëve.
Është një fenomen me përmasa të mëdha: sipas Kombeve të Bashkuara, rreth 10% e të miturve evropianë janë ose kanë qenë viktima të një forme të abuzimit seksual. Përgjatë viteve të punës kam hasur raste të abuzimeve seksuale brenda familjes dhe jo vetëm, nga njerëzit që duhet të ishin më të afërt, nga ata që të japin jetë. Megjithatë, është e vështirë të njihet efekti shkatërrues që mund të krijojë, edhe pas shumë vitesh. Shpesh nuk kuptohet me të vërtetë se çfarë ndodh me një fëmijë të abuzuar dhe të rritur, të prekur thellë nga tregimet e viktimës, kanë tendencë të mos dëgjojnë me kujdes, të dyshojnë. Baza e zhdukjes së këtij fenomeni është të përmirësohet studimi dhe mirëkuptimi i tij, të ndihmohen të miturit që janë viktima. Përkundrazi, ndodh shpesh që të rriturit dyshojnë në fjalët e një fëmije, ndërsa viktima lufton të shprehë atë që ndjen dhe ka përjetuar.
Pesë fazat e përshtatjes ndaj abuzimit
Një nga teoritë që mund të na ndihmojë të kuptojmë se çfarë u ndodh këtyre fëmijëve është Sindroma e Përshtatjes së Abuzimit, e zhvilluar nga psikiatri amerikan Roland Summit (1987). Autori e ndan këtë sindromë në pesë faza.
1. **Fshehtësia** – Fëmija manipulohet emocionalisht dhe ndodhet në një situatë frike e pasigurie. I beson të rriturit, megjithëse ndien se diçka nuk është në rregull.
2. **Ndjenja e pafuqisë** – Fëmija është i cenueshëm, mungon mbështetja dhe ndjehet i braktisur. Abuzuesi përfiton nga kjo.
3. **Bllokimi dhe adaptimi** – Fëmija përpiqet të ruajë një fasadë normaliteti për të mos përjetuar dhimbjen.
4. **Zbulimi i vonuar, konfliktual dhe jo bindës** – Zbulimi ndodh në krizë ose aksidentalisht, por ndjek reagime negative nga të rriturit.
5. **Tërheqja** – Fëmija tërhiqet, pendohet që ka folur, dhe mund të thotë se nuk e mban mend saktë çfarë ka ndodhur.
Përgjegjësia e të rriturve
Shpesh të rriturit nuk dinë si të dëgjojnë dhe si të ndërhyjnë. Ata ndikohen nga mite të rreme si: abuzimi ndodh vetëm në shtresa të ulëta, fëmijët gënjejnë, ndodh vetëm jashtë shtëpisë ose viktimat janë provokuese. Por faktet tregojnë se abuzimi ndodh në të gjitha shtresat, ndaj djemve dhe vajzave, shpesh nga persona të afërt.
Duhet të kuptojmë se abuzimi nuk kufizohet vetëm në depërtim; edhe forma të tjera si ekspozimi, masturbimi apo prekje të padëshiruara janë po aq të dëmshme për një fëmijë. Fëmijët nuk janë provokues – ata janë të pafajshëm dhe kanë nevojë për dashuri dhe siguri.
• Ne duhet të promovojmë një vetëdije më të madhe për rreziqet ndaj të cilëve janë të ekspozuar të miturit,
• si dhe të çrrënjosim mitet dhe besimet e gabuara për fenomenin që parandalojnë kërkimin e ndihmës së duhur nga viktimat.
Të rriturit kanë përgjegjësinë të dëgjojnë, të mbrojnë dhe të raportojnë çdo dyshim për abuzim. Shumë fëmijë shpresojnë se rritja do t’i shpëtojë, por dëmtimet emocionale i ndjekin gjatë gjithë jetës.
“Fëmijët duhet të jenë të lumtur, të luajnë në diell; të qeshin, t’u gëzohen prindërve, natyrës dhe jetës – jo të jetojnë një makth në errësirën e shpirtit.”